ప్రపంచ మానసిక ఆరోగ్య దినోత్సవం ప్రతి సంవత్సరం అక్టోబర్ 10న జరుపుకుంటారు. మానసిక ఆరోగ్యం ప్రాముఖ్యత గురించి ప్రపంచవ్యాప్తంగా అవగాహన పెంచడానికి, మానసిక సమస్యలపై ఉన్న అపోహలను తగ్గించడానికి, మానసిక ఆరోగ్య సంరక్షణకు మద్దతుగా కృషి చేయడాన్ని ఈ దినోత్సవం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
ప్రపంచ మానసిక ఆరోగ్య దినోత్సవం ముఖ్య ఉద్దేశాలు ఏమిటంటే.. మానసిక ఆరోగ్య సమస్యల గురించి ప్రజలకు అవగాహన పెంచడం. మానసిక అనారోగ్యం చుట్టూ ఉన్న కళంకాన్ని తగ్గించడం, మానసిక ఆరోగ్య సహాయం కోరడాన్ని ప్రోత్సహించడం. మెరుగైన మానసిక ఆరోగ్య విధానాలు, సేవలు అందుబాటులోకి తీసుకురావడానికి కృషి చేయడం. ప్రతి సంవత్సరం ఈ దినోత్సవానికి ఒక ప్రత్యేక థీమ్ ఉంటుంది. ఆ థీమ్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆ సంవత్సరంలో మానసిక ఆరోగ్యం యొక్క ఒక నిర్దిష్ట అంశంపై దృష్టి సారించడానికి సహాయపడుతుంది.
ఉదాహరణకు 2024 థీమ్ ఏంటంటే పని ప్రదేశంలో మానసిక ఆరోగ్యానికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వాల్సిన సమయం ఇది (Mental Health at Work). 2025 థీమ్ ఏమిటంటే... మానవతా అత్యవసర పరిస్థితులలో మానసిక ఆరోగ్యం (Mental health in humanitarian emergencies). మానసిక ఆరోగ్యం శారీరక ఆరోగ్యం వలెనే చాలా ముఖ్యమైనది. ఈ రోజు కేవలం ఒక దినోత్సవంగా కాకుండా, ఏడాది పొడవునా మన మానసిక శ్రేయస్సు గురించి శ్రద్ధ వహించడానికి ఒక రిమైండర్‌గా పనిచేస్తుంది.
మానసిక సమస్యలు అధిగమించడం ఎలా?
మానసిక సమస్యలను అధిగమించడానికి లేదా మీ మానసిక ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచుకోవడానికి అనేక సమర్థవంతమైన మార్గాలు ఉన్నాయి. మానసిక ఆరోగ్యం అనేది శారీరక ఆరోగ్యం లాగే ముఖ్యమైనది, మరియు దీనికి నిరంతర శ్రద్ధ అవసరం. మానసిక సమస్యలను అధిగమించడానికి మరియు మెరుగైన మానసిక శ్రేయస్సు కోసం అనుసరించాల్సిన ముఖ్యమైన మార్గాలు ఉన్నాయి.
దీర్ఘకాలికంగా ఒత్తిడి, ఆందోళన లేదా నిరాశ వంటి తీవ్రమైన లక్షణాలను ఎదుర్కొంటున్నట్లయితే, నిపుణులను సంప్రదించడం మొదటి మరియు ముఖ్యమైన అడుగు. అలాగే మానసిక ఆరోగ్య నిపుణులను సంప్రదించాలి. కౌన్సిలర్, సైకోథెరపిస్ట్ (CBT వంటి థెరపీలు), లేదా సైకియాట్రిస్ట్ (వైద్య చికిత్స కోసం) వంటి నిపుణులతో మాట్లాడటం వలన సమస్యకు సరైన రోగ నిర్ధారణ, చికిత్స లభిస్తుంది.
నిపుణులు సూచించిన చికిత్స పద్ధతులు లేదా మందులను మధ్యలో ఆపకుండా, క్రమం తప్పకుండా పాటించాలి. కుటుంబ సభ్యులు, స్నేహితుల నుండి మద్దతు తీసుకోవడం, లేదా గ్రూప్ థెరపీలో పాల్గొనడం కూడా సహాయపడుతుంది. శరీరం, మనస్సు ఒకదానికొకటి ముడిపడి ఉంటాయి. శారీరక ఆరోగ్యం మెరుగుపడితే, మానసిక ఆరోగ్యం కూడా మెరుగుపడుతుంది. ఇందుకుగాను ప్రతిరోజూ కనీసం 30 నిమిషాలు నడవడం, యోగా, సైక్లింగ్ లేదా మీకు నచ్చిన ఏదైనా శారీరక శ్రమ చేయడం వలన ఒత్తిడి, ఆందోళన తగ్గుతాయి. మానసిక స్థితి మెరుగుపడుతుంది.
ప్రతి రాత్రి 7 నుండి 9 గంటల నాణ్యమైన నిద్ర ఉండేలా చూసుకోవాలి. నిద్ర లేకపోవడం మానసిక స్థితిపై ప్రతికూల ప్రభావం చూపుతుంది. పండ్లు, కూరగాయలు, తృణధాన్యాలు, లీన్ ప్రొటీన్లు అధికంగా ఉండే పోషకమైన ఆహారం తీసుకోవాలి. ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారాలు, చక్కెర, కెఫిన్, ఆల్కహాల్ వినియోగాన్ని తగ్గించాలి.
ప్రతిరోజూ కొన్ని అలవాట్లను పాటించడం వలన మానసిక శక్తి పెరుగుతుంది. యోగా, ధ్యానం, శ్వాస వ్యాయామాలు (Breathing exercises) వంటి వాటిని రోజువారీ దినచర్యలో చేర్చుకోండి. ఇవి ఒత్తిడిని, ఆందోళనను తగ్గిస్తాయి.
ప్రతిరోజూ కృతజ్ఞతతో ఉండే 3-4 విషయాలను గుర్తుచేసుకోవడం లేదా ఒక డైరీలో రాయడం వలన సానుకూల దృక్పథం పెరుగుతుంది. పార్కులో నడవడం లేదా పచ్చని ప్రదేశంలో సమయం గడపడం మనసుకు ప్రశాంతతనిస్తుంది. హానికరమైన అలవాట్లకు దూరంగా ఉండాలి. ఒత్తిడిని తగ్గించుకోవడానికి ఆల్కహాల్ లేదా ఇతర పదార్థాలను ఉపయోగించకుండా ఉండటం చాలా ముఖ్యం.
ఒంటరితనం అనేది మానసిక సమస్యలను పెంచుతుంది. ఇతరులతో ఆరోగ్యకరమైన సంబంధాలు భావోద్వేగ మద్దతును ఇస్తాయి. మీకు నమ్మకమైన స్నేహితులు, కుటుంబ సభ్యులు లేదా సహోద్యోగులతో భావాలను, అనుభవాలను బహిరంగంగా పంచుకోండి. కుటుంబంతో కలిసి భోజనం చేయడం లేదా స్నేహితులతో బయటికి వెళ్లడం వంటి నాణ్యమైన సమయాన్ని ఇతరులతో గడపండి. కేవలం సోషల్ మీడియాపై ఆధారపడకండి.
డిప్రెషన్‌లో ఉన్న పిల్లలు లేదా వ్యక్తులను ఒంటరిగా ఉండకుండా చూసుకోవాలి. ప్రతికూల ఆలోచనలను గుర్తించి, వాటిని సవాలు చేయండి. సానుకూల, ప్రతికూల భావోద్వేగాల మధ్య సమతుల్యత ఉండేలా చూసుకోండి. ఒకేసారి పెద్ద పనులన్నీ చేయకుండా, పనులను చిన్న చిన్న భాగాలుగా విభజించుకుని, పూర్తి చేయగలిగే సాధించదగిన లక్ష్యాలను నిర్ణయించుకోండి.
మీపై ఎక్కువ భారం పడుతుందని అనిపిస్తే, కొత్త బాధ్యతలను స్వీకరించకుండా నో అని చెప్పడం నేర్చుకోండి. మానసిక ఆరోగ్యం అనేది ప్రతిరోజు జాగ్రత్తగా చూసుకోవలసిన అంశం. మీరు సమస్యతో పోరాడుతున్నట్లయితే, సహాయం కోరడం అనేది బలహీనత కాదు, అది ఒక బలం అని గుర్తుంచుకోండి.
